7 ویروسی که سرطان ایجاد می نمایند
به گزارش بیباپ، یک پنجم یا حدود 20 درصد سرطان ها در دنیا ناشی از ویروس ها هستند، اما میان عفونت اولیه با این ویروس ها و ایجاد سرطان فاصله زمانی زیادی وجود دارد.
این ویروس ها تا مدت ها پس از عفونت اولیه باعث ایجاد سرطان در افراد نمی شوند. این ویروس ها در این مدت به سلول هایی که تصرف نموده اند می آموزند که چگونه از فرآیند طبیعی مرگ سلولی بگریزند. این راهبردی سلول های تغییریافته را در مسیر تغییر ژنتیکی دیگر قرار می دهد که می توانند چند سال بعد باعث سرطان تمام عیار شوند.
از طرف دیگر اینکه بعضی از سرطان ها ناشی از ویروس ها هستند، امکان استفاده شیوه های بالقوه ای را برای درمان و پیشگیری از آنها مطرح می نماید.
22 خانواده ویروسی
همه ویروس های شناخته شده را می توان در 22 خانواده جداگانه قرار داد. پنج خانواده از این خانواده ها را پایدار (persisting) می نامند، زیرا هنگامی یک شخص را آلوده می نمایند، ویروس برای تمام عمر در بدن باقی می ماند. یک مثال از این ویروس ها ویروس هرپس (HSV) است که باعث آبله مرغان در بچه ها می گردد و می تواند دوباره در سال های بالاتر زندگی به صورت بیماری پوستی زونا ظهور کند. این توانایی برای بقا برا مدتی طولانی به انتشار این ویروس از شخصی به شخص دیگر یاری می نماید.
هفت ویروس شناخته شده عامل سرطان
هفت ویروس شناخته شده وجود دارند که باعث سرطان می شوند. پنج ویروس از اعضای خانواده ویروس های پایدار (persistent viruses) هستند که عفونت های درازمدت در افراد ایجاد می نمایند.
پاپیلوماویروس انسانی یا HPV که دلیل شناخته شده سرطان گردن یا دهانه رحم است در خانواده پاپیلوما قرار می گیرد. ویروس اپشتین بار که باعث لنفوم یا سرطان لنفاوی نوع هوچکینی می گردد و ویروس مربوط به سارکوم کاپوسی (نوعی سرطان سلول های عروقی) هر دو در خانواده هرپس قرار می گیرند. ویروس لنفوتروپیک T انسانی (HTLV) که باعث نوع سرطان خون یا لوسمی می گردد در خانواده رتروویروس ها ویروس های پسگرد قرار می گیرد. ویروس پولیوم سلول مرکل که باعث کارسینوم سلول مرکل (نوع نادری از سرطان در غدد درون ریز پوست) می گردد.
همه این پنج ویروس حاوی رمز ژنتیکی برای یک یا شمار بیشتری پروتئین هستند که به سلول ها آموزش می دهد چگونه از مرگ سلولی بگریزند و به این ترتیب عملاً آنها را نامیرا می نماید و رشد سلولی را برمی انگیزد. سلول های سرطانی که از این ویروس های سرطان زا (ویروس انکوژنیک) ایجاد می شوند، حاوی همه اطلاعات ژنتیکی ویروس های اولیه هستند، حتی اگر این سرطان زایی سال ها پس از عفونت اولیه رخ دهد. البته تنها درصد اندکی از افرادی که با یکی از این پنج ویروس سرطان زا دچار عفونت می شوند، نهایتاً به سرطان تمام عیار ناشی از آنها مبتلا می شوند.
دو ویروس دیگر یعنی ویروس هپاتیت B از خانواده هپادنا و ویروس هپاتیت C از خانواده فلاوی اندکی متفاوت هستند. اغلب افراد مبکوششده به یکی از این دو ویروس می توانند به وسیله دستگاه ایمنی خودشان با آنها بجنگند و ویروس را حذف نمایند.
اما در افرادی که دستگاه ایمنی نمی تواند از پس عفونت با این دو ویروس برآید، عفونت های درازمدت با آنها اغلب باعث آسیب گسترده کبدی می گردد. این افراد در معرض خطر دچار شدن به نوعی از سرطان کبد به نام کارسینوم سلول کبدی هستند، زیرا کوشش بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده کبدی احتمال جهش های ژنتیکی مربوط به سرطان را بالا می برد. این ویروس ها مانند پنج ویروس دیگر سرطان زایی که در بالا ذکر شد، خودشان به سلول های کبدی نامیرا شدن را نمی آموزند یا در آنها تغییر شکل ایجاد نمی نمایند.
مرگ های فراوان ناشی از سرطان های ویروسی
سرطان های ناشی از ویروس ها تهدیدهایی جدی برای سلامت ایجاد می نمایند. برای مثال کارسینوم سلول کبدی هر سال باعث مرگ حدود 800000 نفر در سال می گردد که آن را سومین سرطان مرگبار در دنیا می نماید. حدود سه چهارم از افراد درگذشته به دلیل سرطان کبد در گذشته دچار عفونت با ویروس هپاتیت بوده اند.
HPV به همان میزان خطرناک است. سرطان گردن رحم باعث کشته شدن 311000 نفر در سال در سراسر دنیا می گردد که آن را به مرگبارترین سرطان در زنان تا همین اواخر بدل می نماید؛ اما HPV فقط زنان را در معرض خطر قرار نمی دهد، شمار مشابهی از افراد در هر سال به دلیل سرطان های معقد و گلوی ناشی از HPV در هر سال می میرند.
منبع: همشهری آنلاین