چرا همدیگر را تنبیه می کنیم؟ ، چه رفتارهایی جایگزین تحقیر و توهین ناشی از تنبیه است

به گزارش بیباپ، برخی از ما در خانواده ها و حتی مدارسی بزرگ شده ایم که تنبیه عادی بوده است. زمانی که در معرض مجازات والدین، معلمان یا دیگران بوده ایم معمولاً نوعی ترس، خجالت، ناامیدی، خشم، غم، اضطراب یا افسردگی را تجربه نموده ایم. اما با وجود تجربه چنین احساساتی چرا باز هم خودمان دیگران را تنبیه می کنیم.

چرا همدیگر را تنبیه می کنیم؟ ، چه رفتارهایی جایگزین تحقیر و توهین ناشی از تنبیه است

خبرنگاران-یکتا فراهانی: والدین، مربیان و مراقبان وظیفه دارند به بچه ها خود راه های درست برخورد با ناملایمات و سختی ها را آموزش دهند تا بتوانند به شیوه های مناسب با دیگران تعامل داشته باشند. در صورتی که هنگام اشتباهات بچه هامان اغلب ساده ترین گزینه یعنی تنبیه و پرخاشگری و اعمال زور و قدرت را انتخاب می کنیم.

چگونگی واکنش دربرابر اشتباه دیگران

دکتر سعید بابایی، روان شناس و طرح واره درمانگر در خصوص تنبیه و نقش آن در روابط می گوید: در هر گونه ارتباطی گاهی پیش می آید که با تنبیه از جانب دیگران روبرو می شویم یا خودمان آن ها را تنبیه می کنیم. یعنی به هر دلیلی رفتارهایی از افراد می بینیم که رفتارهای درخوری نیست. این موضوع در خصوص بچه ها بیشتر اتفاق می افتد. یعنی وقتی از سر نامطلعی یا به خاطر هیجانات زیاد اشتباه می نمایند به نوعی تنبیه می شوند.

در واقع هنگام اشتباه دیگران دو راهبرد وجود دارد؛ یا با ایجاد ترس کاری کنیم که این رفتارها دیگر تکرار نشوند یا با تحلیل بیشتر سعی در مطلع شدن از دلیل سر زدن رفتار اشتباه آن ها داشته باشیم.

اعمال نظر با ایجادترس و تهدید

می توان گفت راهبرد اول نوعی نمایش قدرت و زور است. یعنی برخی افراد فکر می نمایند چون زور و قدرت بیشتری دارند یا سنشان بالاتر است حق دارند با ایجاد ترس در دیگران به نوعی آن ها را تنبیه نمایند و در نهایت نیز حرف خود را پیش ببرند و در واقع اعمال قدرت نمایند.

به گفته دکتر بابایی تنبیه می تواند لفظی، یا با تهدید و تحقیر همراه باشد. بنابراین از نظر روان شناختی تاثیرات مخرب و زیان باری به همراه دارد. چون به این ترتیب مساله ومشکل حل و دلیل اصلی اشتباه هم معین نمی گردد. ضمن آنکه شخصیت فرد هم به نوعی تخریب می گردد و زیر سؤال می رود.

اما در راهبرد دوم با آنالیز رفتار اشتباه و برخورد هوشمندانه و مطلعانه می توانیم دلیل رفتارهای کودک یا هر فرد دیگری را که دچار اشتباه شده درک کنیم.

رفتار جایگزین

این روان شناس می گوید ما می توانیم مثلاً در خصوص کودکی که بیش از حد تلویزیون دیدن می نماید در پی جایگزینی باشیم تا به پر شدن خلاء و اتمام کار اشتباه او یاریی نموده باشیم. در غیر این صورت با عصبانیت و پرخاشگری فقط مقاومت کودک بیشتر می گردد. ضمن آنکه تکرار رفتارهای اشتباه هم باعث می گردد آستانه تحمل ما کمتر گردد. به این ترتیب به تنبیه متوسل خواهیم شد.

یادگیری مشاهده ای

به گفته این روان شناس، مقوله مهم آن است که توجه داشته باشیم بچه ها از یادگیری مشاهده ای استفاده می نمایند. یعنی نحوه برخورد خود ما با دیگران تأثیر زیادی بر رفتار بچه ها دارد و اگر قصد اصلاح رفتار آن ها را داریم باید ابتدا رفتار خودمان را اصلاح کنیم.

وقتی خود ما در ارتباط با دیگران خیلی زود متوسل به تنبیه می شویم بچه ها هم یاد می گیرند تنبیه هم گزینه ای است که می توان از آن استفاده کرد.

آثار و عواقب تنبیه

دکتر بابایی می گوید ما معمولاً به آثار و عواقب تنبیه آشنا نیستیم و نمی دانیم فردی که تحقیر و تنبیه می گردد ممکن است در آینده چه آثار زیان باری برای او در پی داشته باشد.

فردی که مدام تنبیه می گردد احساس درماندگی می نماید، نمی تواند از خودش دفاع کند و احساس بی عرضه و ناکافی بودن می نماید. بنابراین ما می توانیم یک رفتار اشتباه را اصلاح کنیم و جایگزین داشته باشیم، ضمن آنکه نباید فوراً دست به تنبیه و تحقیر دیگران بزنیم.

در واقع ما می توانیم بسترهای دیگری هم فراهم کنیم. یعنی با یافتن جایگزین های مناسب سعی در همدلی با دیگران داشته باشیم. ضمن آنکه اغلب با پیدا کردن ریشه اصلی مشکل می توانیم متوجه رفتارهای نامناسب دیگران شویم.

اصلاح رفتار

به گفته این روان شناس بعد از شناسایی دلیل رفتار دیگران و مطلعی ازخواسته ها و نیازهای آن ها و بعلاوه همدردی در نهایت می توانیم متوجه شویم شاید تنبیه در ظاهر بتواند به صورت موقتی مساله ای را حل نماید ولی آثار مخرب آن می تواند سال ها ادامه داشته باشد. وقتی فردی با سیستم تنبیه بزرگ می گردد خودش هم در هر سمتی به نوعی سعی در تنبیه دیگران دارد.

ضمن آنکه آن را در سطح جامعه نیز تعمیم خواهند داد چون راهبرد دیگری سراغ ندارند. در صورتی که با تاب آوری بیشتر متوجه می شویم شاید رفتارهای درست دیر نتیجه بدهد؛ ولی قطعاً هم مفیدتر است و هم به سلامت روان ما یاری خواهد نمود.

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 3 خرداد 1402 بروزرسانی: 3 خرداد 1402 گردآورنده: bebop.ir شناسه مطلب: 2547

به "چرا همدیگر را تنبیه می کنیم؟ ، چه رفتارهایی جایگزین تحقیر و توهین ناشی از تنبیه است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چرا همدیگر را تنبیه می کنیم؟ ، چه رفتارهایی جایگزین تحقیر و توهین ناشی از تنبیه است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید