منظره پنهانی که شاید راز اهرام را فاش کند - بیباپ

خبرنگاران | با دیدن اهرام مشهور جیزه آنطور که امروزه پابرجا هستند، پایدار و غیرقابل نفوذ، احاطه شده با ماسه های بادگیر و یک کلان شهر وسیع، تصور روزی که بنا شدند سخت است.

به گزارش خبرنگاران ، این هزارتو های سنگی که برای ادای احترام به مردگان و انتقال شان به زندگی پس از مرگ ساخته شدند، حدود 4500 سال پیش بدون فناوری مدرن و با دقتی عجیب بنا شدند. اما مصریان برای قرار دادن این بلوک های سنگیِ به شدت سنگین در جای خودشان به چیزی بیش از چند سطح شیب دار ابتدایی نیاز داشتند.

بر اساس یک پژوهش نو، شرایط محیطی مطلوب ساخت اهرام جیزه را میسر ساخته، برای مثال قسمت باستانی رود نیل آب گذرِ هدایت پذیری را برای حمل و نقلِ بار فراهم می کرده است. هادر شِیشا جغرافیدان فیزیکی از دانشگاه اکسمارسی در فرانسه و همکارانش در خصوص این سازه می گویند که امروزه به نظر می رسد مهندسان مصر باستان برای تقویت اهرام، مقبره ها و معابدِ فلات، از نیل و سیلاب های سالانه آن بهره می بردند و از سیستم خلاقانه ای از کانال ها و آبگیر ها استفاده می کردند که یک مجموعه بندری را در پایین فلات جیزه شکل می داد.

با این حال، شواهد اندکِ محیطی در خصوص زمان، مکان و چگونگیِ تکامل این چشم انداز های باستانی وجود دارد. باستان شناسان مدتی بر این باور بوده اند که سازندگانِ اهرام مصر ممکن است از رود نیل راستا های آبی را لایروبی کرده باشند تا کانال ها و بندر هایی را به وجود آورند که سیلاب های سالانه را مهار می کرده، ایده ای که درست مثل بالابر هیدرولیک برای جابجایی مصالح ساختمانی عمل می کرد.

مجموعه بندری که باستان شناسان فرض می کنند در خدمت اهرام خوفو، خفرع و منکورع بوده هم اکنون در 7 کیلومتری غرب رودخانه نیل امروزی واقع شده است. مدخل ها هم باید به قدر کافی عمیق بوده باشد تا قایق های مملو از سنگ را شناور نگه دارد.

نمونه برداری های اجرا شده به وسیله مته از آثار مهندسیِ شهری در اطراف جیزه امروزی، شواهد چینه شناسی از لایه های سنگی را در اختیار ما قرار داده که با یک بخش باستانی از نیل که به سمت پایه اهرام پیشرفته جور درمی آید.

اما این پرسش همچنان مطرح است که مصریان چگونه دستیابی آب به اهرام جیزه را مهندسی کردند. زمان ساخته شدن آنها، مصر شمالی در گیرودار برخی تغییرات شدید آب و هوایی بود و سیل های غافلگیرکننده به صورت مکرر شهر گمشده اهرام Heit el-Ghurab را تخریب می کرد، شهری که خانه کارگران فصلی بود.

در این مطالعه، محققان برای ترسیم تصویر دقیق تری از سیستم رودخانه آنطور که هزاره ها پیش جریان داشت، به دانه های گرده فسیل شده روی آوردند. دانه های گرده می تواند در رسوبات باستانی حفظ شده باشد و در مطالعات دیگر، برای بازسازی آب و هوای گذشته و چشم انداز ها گیاهی که امروزه بسیار متفاوت به نظر می رسند از آن ها استفاده شده است.

تیم تحقیقاتی با استخراج دانه های گرده از پنج نقطه حفرشده در سیلاب دشت امروزی جیزه در شرق مجموعه هرم، تعداد زیادی گیاهان گلدار علف مانند را شناسایی کرد که سواحل رودخانه نیل را پوشانده اند و گیاهان مردابی که در لبه های دریاچه رشد کرده اند. به گفته آن ها این گیاهان نشانگر وجود یک منبع آبی دائمی هستند که از سیلاب دشت جیزه عبور کرده و از هزاران سال پیش طغیان کرده است.

از آن مکان، افت و خیز سطوح آب در انشعاب خوفویِ رودخانه نیل در طول پیشینه 8 هزار ساله سلسله مصر شناسایی شد و یافته های محققان را با دیگر سوابق تاریخی مرتبط ساخت. شیشا و همکارانش در این باره نوشته اند: بازسازیِ 8 هزار ساله ما از سطوح انشعاب خوفو درک ما را از چشم انداز ها رودخانه ای در زمان ساخت مجموعه اهرام جیزه بالا می برد. در دوران سلطنت خوفو، خفرع و منکورع، انشعاب خوفو در سطح پرآبی باقی ماند و حمل و نقل مصالح ساختمانی به مجموعه هرم جیزه را آسان کرد..

(محل هسته ها یا نقاط قرمز در دشت سیلابی جیزه)

اما پس از سلطنت شاه توتان خامن که حدود سال 1349 تا 1338 پیش از میلاد به تاج و تخت رسید، انشعاب خوفویِ نیل به تدریج نزول کرد تا اینکه به پایین ترین سطوح ثبت شده در آخرین 8 هزار سالِ پایانی سلسله رسید. این نزول با نشانگر های شیمیایی در دندان ها و استخوان های مومیایی های مصری ارتباط دارد که به طور مشابه نشانگر یک محیط خشک هستند. با این حال مانند تمام مطالعات باستان شناسی دیگر، محدوده های تاریخ زمانیِ سلطنت فراعنه و تغییرات محیطی می تواند بسیار متغیر باشد، درنتیجه لازم است با مقداری شک و تردید این نتایج را بپذیریم.

این مطالعه با پیوند دادنِ داده های محیطی و تاریخی شواهد مستقیم تری را در اختیار ما قرار داده است، در قیاس با زمانی که باستان شناسان در پی فراکتال های گمشده بودند (یعنی الگو های دقیق و خودتکرارشونده که معمولاً در طبیعت یافت می شوند) تا نتیجه بگیرند شاید مصریان باستان در زمان ساخت اهرام در جنوب جیزه کانال های رودخانه را ایجاد کردند.

آرنی رامیشِ زمین شناس از دانشگاه اینسبروک می گوید: باورِ این ردپا های غول پیکر که مصریان از خودشان به جای گذاشته اند سخت است.

پیشنهاد محققان این پژوهش اخیر این است که می توان برای بازسازی چشم انداز ها آبی باستانی از رویکرد های مشابهی استفاده کرد که با مجموعه اهرام مصری دیگر همپوشی دارد، از جمله گورستان دهشور در زمان ساخت این بنا های تاریخی.

این تحقیق در PNAS منتشر شد.

منبع: sciencealert

مترجم: زهرا ذوالقدر