کویر منطقه ای با 205 گونه گیاهی
به گزارش بیباپ، پارک ملی کویر یکی از بزرگترین پارک های ملی در کشور در جنوب غربی شهرستان گرمسار از مهم ترین زیستگاه های کویری و بیابانی در ایران است که بیش از نیم قرن از شروع حفاظت آن می گذرد و از سال 1343 به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت نهاده شد. این منطقه نزدیک ترین زیستگاه یوزپلنگ آسیایی به پایتخت است.
به گزارش خبرنگاران، مجموعه پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر در سال 1354 به دبیر خانه یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیست کره معرفی و در مجامع بین المللی نیز ثبت شد و در حال حاضر دارای طرح جامع و تفضیلی مدیریت است. ذخیرگاه زیست کره کویر که بخش عمده ای از آن در شهرستان گرمسار از استان سمنان و قسمت های کوچکی هم در استان های تهران، قم و اصفهان قرار گرفته است، از شمال به اراضی کشاورزی جنوب ورامین و گرمسار و کوه گوگرد، از غرب به چالاب های کویری دشت کویر و از جنوب به چالاب های کویری و دشت های سیلابی و از شرق به دریاچه نمک و دشت های سیلابی شمال آن محدود می گردد.
بنابر اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست، در سطح ملی این ذخیره گاه در دو طبقه پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر مرکزی متمایز است که از سال 1343 تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفته است و پارک ملی آن با مساحت 442 هزار و 212 هکتار، محدوده زون مرکزی ذخیره گاه زیست کره را شامل می گردد.
ذخیره گاه زیست کره کویر مرکزی مجموعه ای از زیستگاه های بیابانی را در خود جای داده که در فاصله بین دریاچه نمک و دشت کویر واقع شده است. این منطقه دارای اقلیم خشک سرد در مناطق پست و اقلیم نیمه خشک سرد در مناطق مرتفع و به طور کل از اوایل آذر ماه تا اواخر اسفند مرطوب و سایر ماه های سال خشک است.
متوسط بارندگی این منطقه حدود 130میلی متر است. ذخیره گاه کویر مرکزی به نسبت دشتی است که در میان آن تپه ها و کوه های کم ارتفاع وجود دارد. مرتفع ترین قله در پارک ملی سیاه کوه به ارتفاع 1865 متر است که در بخش میانی پارک ملی و در شرق دریاچه نمک واقع شده و پست ترین محل در ساحل دشت کویر و در محل تخلیه رودخانه ورگی به ارتفاع 740 متر است.
این منطقه شامل دشت های وسیع و ارتفاعات متعدد است که از نظر تقسیم بندی زیستگاه های حیات وحش ایران شامل زیستگاه های بیابانی، استپی و کوهستانی محسوب می گردد. دامنه ها و دشت های منطقه زیستگاه پستانداران با ارزش نظیر یوز پلنگ آسیایی، جبیر، روباه شنی و گربه شنی است که در گذشته گونه فرد سم گورخر ایرانی نیز در این منطقه زیست می نموده است همچنین تنها زیستگاه آبی منطقه تالاب بندعلیخان است که پذیرای پرندگان مهاجر در بازه زمانی مهاجرت است.
ذخیره گاه زیست کره کویر علاوه بر اینکه تنها زیستگاه وزغ کویری ایران، زیستگاه قوچ و میش و کل و بز است. در این منطقه 31 گونه پستاندار، 131 گونه پرنده، 3 گونه خزنده و یک گونه دوزیست شناسایی شده اند.
همچنین در این منطقه 205 گونه گیاهی شامل 27 گونه درختی و درختچه ای، 145 گونه علفی، 15 گونه گندمی و 26 گونه بوته ای شناسایی شده و دارای 44 حلقه چشمه دائم، 9 حلقه چاه با نصب تلمبه بادی، یک رودخانه و 6 مسیل است.
پرندگان مهم منطقه را هوبره، کبک، باقرقره، تیهو، شبگرد، کبوتر وحشی، جغد و انواع پرندگان شکاری و مهاجر شامل می شوند. این منطقه به سبب اقلیم خشک و بیابانی شامل جوامع گیاهی کویری، نیمه کویری و گیاهان شور پسند بیابانی است که در بعضی مناطق سیمای استپی نیز به خود می گیرد. پوشش گیاهی منطقه شامل درمنه، شیر خشت، گون، گرگ تیغ، خنجک، اشنان، قیچ، اسفند، تاغ، پرند، جارو، خار شتر علف شور، و اسکنبیل است و در اطراف چشمه ها نیز انواع گرامینه، نی، سارو، گز، جگن و آتریپلکس مشاهده می گردد.
پارک ملی کویر مرکزی در منطقه بیابانی و کویری قرار گرفته است و دارای بهار، تابستان و پاییز گرم و زمستانی نسبت معتدل است. این منطقه شامل رشته کوه ها، ارتفاعات، دشت های وسیع، آبرفتی، اراضی بیابانی سنگلاخی، شنی و اراضی شور و حداکثر ارتفاع آن سیاه کوه با ارتفاع بالغ بر 2000 متر و حداقل آن در دشت ها 800 متر از سطح دریا است.
نکات قابل توجه برای حضور در پارک ملی کویر مرکزی :
- رعایت سرعت مجاز حداکثر 30 کیلومتری (در شب) و 50 کیلومتری(در روز) و عدم خروج وسایل نقلیه از جاده های پارک و عدم توقف غیر ضروری در مسیرهای ماشین روی داخل پارک.
- خودداری از پرپایی آتش در پارک و عدم بروز خسارت به پوشش گیاهی و حیات جانوری و راهپیمایی در مسیرهای معین شده (پاکوب شده).
- رعایت فاصله مناسب از حیات وحش و اطلاع رسانی به عوامل پارک در صورت مشاهده هر گونه آسیب به زیستگاه و حیات وحش منطقه.
- ممنوعیت خروج گونه های گیاهی، جانوری و فسیل ها و نمایه های تاریخ طبیعی و اجزای آن ها از پارک.
- ممنوعیت هر گونه شست وشو در منابع آبی طبیعی پارک (چشمه ها و آبشخورها و...).
- مدیریت پسماندهای حاصله از گردشگری طبیعی و خروج آنها از داخل پارک.
- رعایت شئونات اخلاقی و اسلامی وقوانین و مقررات زیست محیطی در پارک.
انتهای پیغام
منبع: خبرگزاری ایسنا