تاریخ یک برنامه هشتادساله ورق خورد - بیباپ

رادیو ایران از پنجم دی ماه قصه ظهر جمعه را مجددا تولید و پخش می کند. قصه ظهر جمعه از برنامه های شاخص رادیو ایران است که سال هاست ظهرهای جمعه پخش می شود. با توجه به توقفی که در تولید این برنامه اجرا شده بود، اکنون دوره جدید این برنامه در گروه فرهنگ و ادب تولید و پخش می شود.

رضا خضرایی که گویندگی این برنامه را در دور جدید عهده دار شده است، درباره تاریخچه قصه ظهر جمعه به خبرنگاران گفت: دو هفته است که گوینده برنامه ظهر جمعه هستم. این برنامه، قدیمی ترین برنامه در رادیو است. در اردیبهشت سال 1319 که رادیو تاسیس شد، برنامه قصه ظهر جمعه حدود یک ماه بعد شروع به پخش کرد و همچنان روزهای جمعه پخش می شود. اولین کسی که این برنامه را راه اندازی کرد و گوینده آن بود، آقای فضل الله مهتدی صبحی بود و تا جایی که من می دانم ایشان حدود 25 سال در این برنامه گویندگی کردند. بعد از ایشان، زنده یاد حمید عاملی مدتی این برنامه را اجرا می کردند. خانم مریم نشیبی هم در این برنامه گویندگی کردند و بعد هم آقای محمدرضا سرشار که به عنوان رضا رهگذر هم شناخته می شوند حدود 24 سال این برنامه را اجرا کردند. مدتی هم آقای مدرس، گوینده برنامه قصه ظهر جمعه بودند. در یکی ـ دو سال اخیر برنامه های قصه ظهر جمعه تکراری پخش می شد تا اینکه با توجه به سابقه من در رادیو، گویندگی این برنامه به من پیشنهاد شد.

در این بخش می توانید موسیقی نوستالژیک برنامه قصه ظهر جمعه رل که زمانی با گویندگی محمدرضا سرشار پخش می شد مخاطب باشید:

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی کند.

فایل آن را از اینجا دانلود کنید: audio/mp3

خضرایی که بیش از 40 سال سابقه گویندگی دارد، درباره ورودش به رادیو و نیز همکاری با سری جدید قصه ظهر جمعه یادآور شد: من از فروردین سال 1352 در رادیو مشغول به کار هستم و برنامه های مختلف ادبی، هنری، مذهبی و اجتماعی را گویندگی کرده ام اما بیشتر در برنامه های ادبی حضور داشته ام. در برنامه های مختلف من داستان هم روایت می کردم؛ مثلا در رادیو فرهنگ، رادیو داستان را اجرا می کردم و در رادیو تهران هم برنامه هایی که اجرا می کردم قصه خوانی هم داشت. با توجه به سابقه ای که داشتم برای همکاری با رادیو ایران با من صحبت شد و من یکی دو مورد قصه را گویندگی کردم که مورد پسند قرار گرفت و قرار شد من برنامه قصه ظهر جمعه را روایت کنم که تهیه کنندگی آن بر عهده خانم ندا حاجی اسماعیلی است. از جمعه پنجم دی ماه برنامه مجددا شروع شده است و امیدوارم که با اقبال مردم روبه رو شود.

این گوینده باسابقه با اعتقاد بر اینکه بعضی از گویندگان نسل جوان رادیو، آن مسیری را که او و هم دوره ای هایش برای رسیدن به گویندگی در رادیو طی کرده اند طی نمی کنند، اظهار کرد: به نظر نمی آید که همه آن ها مسیری را که من و هم نسل هایم طی کردیم طی کرده باشند؛ اما در گویندگی علاقه خیلی مهم است؛ اگر علاقه، مطالعه و پشتکار نداشته باشی عملا کنار گذاشته می شوی و نمی توانی زیاد دوام بیاوری. من به دوستان جوان ترم می گویم سعدی بخوانید، حافظ بخوانید و البته بدانید که چه می خوانید. یک گوینده ورزشی می گوید من به این چیزها احتیاجی ندارم و فقط باید اسامی بازیکنان را بدانم اما نمی شود ادبیات را کنار گذاشت. متاسفانه در بعضی از برنامه ها من می شنوم که خواننده ای شعر حافظ و سعدی را غلط می خواند و کسی هم نیست که اصلاحش کند. ما در ادبیات خود پنج قله داریم: فروسی، مولوی، نظامی، حافظ و سعدی که باید به نوعی آنها را بشناسیم تا بتوانیم پشت میکروفون طوری صحبت کنیم که مخاطب از ما چیزی بیاموزد. بعضی از جوانترها اگر سوالی داشته باشند زنگ می زنند و می پرسند اما متاسفانه بعضی گمان می کنند با چند سال گویندگی علامه دهر شده اند و این چیز پسندیده ای نیست.

او ارتباط و تعامل با مخاطب را یکی از موارد مهم گویندگی عنوان کرد و گفت: گوینده ای که با مخاطب اش تعامل نداشته باشد نمی تواند پیروز باشد. یکی از موارد مهم گویندگی در رادیو سلیقه مخاطب را در نظر دریافت و ارتباط با مخاطب است که می تواند مخاطب عام یا خاص باشد. با توجه به تجربه ام در گویندگی که نزدیک به نیم قرن شده است، فکر می کنم در قصه گویی و روایت این ارتباط باید صمیمی تر هم باشد تا پیام قصه به ذهن مخاطب بنشیند و از آن لذت ببرد.

این گوینده درباره برنامه های رادیو و ارتباطشان با مخاطب، با بیان اینکه بعضی از برنامه ها مطلب جدیدی به مخاطب انتقال نمی دهند، گفت: در حال حاضر بعضی از برنامه های رادیو را نمی پسندم. بسیاری از برنامه های رادیو ارتباطشان را با مخاطب این طور برقرار می کنند که مطلب خاصی به مخاطب گفته نمی شود؛ فقط ممکن است موضوعی به مخاطب ارائه شود تا مخاطب درباره آن اظهار نظر کند. در بعضی از این برنامه ها تمام زمان برنامه اختصاص داده شده به پیامک خواندن و پخش تماس مخاطبان و در واقع محتوایی به مخاطب ارائه نمی شود؛ ظاهرا می گویند این نوع برنامه ها جوان پسند است؛ همچنین برنامه هایی داریم که فقط مخاطب تماس می گیرد و ترانه درخواست می کند و ساعت برنامه هم زیاد است؛ البته ما قبلا هم برنامه ترانه درخواستی داشتیم اما شرایطش فرق می کرد و در مورد ترانه ، خواننده و آهنگسازش توضیح داده می شد. من فکر می کنم بعضی از برنامه های رادیو از محتوایی که باید برخوردار نیستند.

خضرایی به این پرسش که با توجه به تنوع رسانه ها و قدرت انتخاب مخاطب، آیا هنوز هم امیدی به گرایش دوباره جوانان به رادیو وجود دارد؟ پاسخ مثبت داد و اظهار کرد: 100 درصد همینطور است و این امید وجود دارد. مخاطب جوان ما از ادبیات ما، از آداب و رسوم ما و از موسیقی محلی و مقامی ما اطلاعی دارد؟ اگر برنامه ای داشته باشیم که موسیقی مناطق مختلف را بررسی کند و فرهنگ موسیقایی را بیان کند، نه تنها برای جوانان بلکه همه مخاطبان می تواند قابل توجه باشد.

او اضافه نمود: در حال حاضر رسانه های زیادی هستند که جوانان را جذب می کنند و حتی در اتومبیل هم خیلی ها از امکانات دیگر استفاده می کنند. در صورتی که رادیو رسانه گرمی است که در هر جایی قابلیت استفاده دارد. این رسانه گرم باید رسالتش را در جامعه انجام دهد اما متاسفانه در سال های اخیر در مواردی مقداری کمرنگ شده است.

خضرایی در انتها گفت وگو با خبرنگاران درباره کار کردن در شرایط کرونا، توضیح داد: طبیعتا شرایط کرونا برای همه مشاغل مشکل ایجاد کرده است. اوایل کرونا و بعد در ایام نوروز ما برنامه های مختلفی داشتیم. سعی می کردیم در آن شرایط به مردم آرامش دهیم و از آن ها خواهش کنیم تا در خانه بمانند و به سفر نروند. وقتی سر کار می رویم موارد بهداشتی را رعایت می کنیم و تقریبا همه اسپری ضدعفونی کننده به همراه داریم؛ البته نمی توان با ماسک گویندگی کرد اما در استودیو یک گوینده وجود دارد و مسئله ای ایجاد نمی شود. کار در این شرایط، سختی های خاص خودش را دارد. امیدوارم که مردم رعایت کنند و بتوانیم هر چه زودتر از این مهلکه جان سالم به در ببریم.

به گزارش خبرنگاران، برنامه قصه ظهر جمعه هر هفته جمعه ها ساعت 13:30 از رادیو ایران پخش می شود.