هشدار توقف عملیات تبدیل غار قلایچی به غار توریستی - بیباپ

شیرین بهادری نیا ـ دانشجوی دکتری کارست و غارشناسی از موسسه تحقیقات کارست پوستوینا، اسلوونی و عضو اتحادیه جهانی غارشناسی (UIS) و انجمن غار و غارنوردی ایرانیان ـ در یادداشتی با عنوان توسعه و ایجاد غارهای گردشگری و مدیریت گردشگری در آن ها به بیراهه زدن ها برای تغییر هویت غارهای ایران اشاره نموده و ضمن ارائه معیارهای جهانی برای توریستی کردن غارها، درخواست کرد، فرایند غیرعلمی ای که در کشور برای تبدل غارها به جاذبه گردشگری شروع شده، متوقف گردد.

این یادداشت هشداردهنده در آستانه روز جهانی غار پاک (2 مهرماه) در حالی منتشر شد که قرار است نسخه دیگری از غارهای علی صدر، قوری قلعه و کتله خور، این بار برای غار آبی قلایچی بوکان در استان آذربایجان غربی پیچیده گردد.

بهادری نیا با کوشش برای یادآوری معیارها و استانداردهای جهانی غارهای توریستی نوشته است:

در پی گزراش های مکرر از غارنوردانی که در زمینه حفاظت از غارهای کشورمان فعالیت می نمایند، آگاه شدم که غار زیبا و ارزشمند قلایچی به وسیله اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی و شهرستان بوکان و یک پیمانکار خصوصی در دست تغییر و توسعه و تبدیل به یک غار توریستی است. از طرفی آگاه هستیم که انجام این عملیات بدون هیچ گونه مطالعات پیشین در حال اجرا است و هیچ گونه کارشناسی و استانداردسازی در خصوص نحوه توسعه غار و تبدیل آن به یک بستر گردشگری انجام نشده است.

برای انجام چنین عملیات مهم و بزرگی باید یک تیم کارشناسی از متخصصان زیر تشکیل گردد؛ غارشناس، زیست شناس غار، آبشناس کارست، زمین شناس، جغرافی دان، کارشناس روابط عمومی، کارشناسان ژئوتوریسم و مدرسان راهنمای غار، مهندسان عمران و متخصصان دیگری که در جلسات مشاوره در خصوص گردشگری کردن غار حضور آن ها لازم می گردد.

اعضای این تیم باید با توجه به معیارهای ارائه شده به وسیله محققان و سازمان های جهانی امکان گردشگری شدن غار را آنالیز نمایند و بعد از انجام مطالعات کافی و انتخاب راهکارهای مناسب و کارشناسی شده به آماده سازی غار بپردازند. ولی در هیچ یک از غارهای گردشگری کشورمان تا به امروز چنین مطالعاتی قبل از توسعه و بازگشایی غار صورت نگرفته است. به همین علت بعد از بهره برداری از غارها شاهد بروز حوادث مختلفی هستیم که نتیجه عدم انجام مطالعات پیشین است.

کشور ایران با کوشش های بی دریغ اعضای انجمن غار و غارنوردی ایرانیان در سال 1391 (2013) عضو اتحادیه جهانی UIS شد. به عنوان عضوی از یک سازمان جهانی، پسندیده است که از قوانین مطرح شده آن در خصوص غارها و نحوه استفاده و بهره برداری و حفاظت آن ها پیروی کنیم، زیرا این استانداردها تنها برای بقای بیشتر و حفظ این پدیده های آسیب پذیر ایجاد شده است.

ستون های بزرگ و قطور آهکی در این غار نشانه قدمت و سن زیاد غار و بعلاوه وجود شرایط ویژه حاکم در غار است. وجود یک دریاچه دائمی به وسعت 50 متر مربع در عمق 150 متری از سطح زمین نیز حاکی از احتمال ارتباط این غار با منابع آب های زیرزمینی منطقه است. چنین ویژگی هایی می توانند بعضی از دلایل مهمی باشند تا غار قلایچی یکی از با ارزش ترین غارها بین دوهزار غار ثبت شده در کشور ایران باشد.